جواد شمسی؛ جهانگیر مسعودی
دوره 6، شماره 2 ، بهمن 1396، ، صفحه 97-120
چکیده
آنچه را ابوالفتوح رازی «طریقت احتیاط» مینامد صورتِ استدلالی است که مشهورترین روایت آنـ دستِ کم در منابع غربیـ «شرطبندی پاسکال» نامیده میشود. برخی از قدیمیترین تقریرهای این استدلال را میتوان در میراث حدیثی ائمۀ شیعی سراغ گرفت. گروهی نیز معتقدند ریشۀ استدلال پاسکال را باید در کتب متفکران مسلمان پیدا کرد. در ...
بیشتر
آنچه را ابوالفتوح رازی «طریقت احتیاط» مینامد صورتِ استدلالی است که مشهورترین روایت آنـ دستِ کم در منابع غربیـ «شرطبندی پاسکال» نامیده میشود. برخی از قدیمیترین تقریرهای این استدلال را میتوان در میراث حدیثی ائمۀ شیعی سراغ گرفت. گروهی نیز معتقدند ریشۀ استدلال پاسکال را باید در کتب متفکران مسلمان پیدا کرد. در جُستار پیشِ رو قصد بر این است روایتهای اسلامی این استدلال با تقریر پاسکال بازخوانی و مقایسه شود. مدعای پژوهش انطباقِ نسبی صورت آنها در عین ناهمخوانی محتوا و غایت است. این امر از پیشفرضهای متفاوتی نشئت میگیرد که هر یک از تقریرها متکی بر آنها هستند. در مرتبۀ سنجش، ابتدا صورت روایتها با یکدیگر مقایسه میشود، سپس در چهار موضعِ قدرت عقل نظری در شناخت خداوند، نظریۀ ایمان، جمع سود دنیوی و اخروی و جدلی یا برهانیبودن استدلالها نقاط همخوانی و افتراق احصا میشود.